Beschavingsachtige games houden niet over. Na een Humankind in 2021 boordevol goede ideeën, is het nu de beurt aan Ara: History Untold.
Alle ogen van 4X-fans zijn momenteel gericht op 2025 en Firaxis. En terecht, want in februari komt de langverwachte volgende Civilization uit, bijna negen jaar na de release van het zesde deel. Maar eerst komt er nog een andere 4X-game naar onze computers. Ara: History Untold, ontwikkeld door Oxide Games en uitgegeven door Xbox, is ontworpen door voormalig … van Firaxis.
Aankondigd in 2022 tijdens de Xbox Bethesda Showcase, haalt Ara veel van zijn ideeën uit de 4X-gigant. En met reden, de mensen die eraan hebben gewerkt zijn ex-Firaxis, en lijken een paar ideeën uit de vlaggenschiplicentie van hun voormalige werkgever te hebben meegenomen om in Ara aan te bieden. En je zult zien dat de twee titels extreem dicht bij elkaar liggen, misschien zelfs een beetje te dicht.
In werkelijkheid is Ara in veel opzichten echt een alternatieve versie van Civilization. Ten eerste, als we het spel voor het eerst opstarten, kunnen we niet anders dan de zeer duidelijke inspiratie van “Civ” zien. De titel biedt ons de keuze uit 41 leiders, wat veel meer is dan de 20 leiders in Civilization zonder de uitbreidingen. En het voordeel is dat je veel minder bekende historische figuren kunt ontdekken. Naast de traditionele Julius Caesar, Leopold 1e van België en Jeanne d’Arc, is er Tamar de Grote (koningin van Georgië), Cesare Beccaria van Italië (een groot tegenstander van de doodstraf) en Ashoka (derde keizer van India). Het is best leuk om nieuwe gezichten te ontdekken en niet langer te maken te hebben met de traditionele Gandhis, George Washingtons en Abraham Lincolns.
Als je het spel start, zijn de overeenkomsten met de franchise van Firaxis weer griezelig. Je hebt de keuze uit een vooraf gedefinieerde of procedureel gegenereerde kaart (ja, meneer!) en je begint met kolonisten die een eerste stad moeten stichten, die als hoofdstad fungeert. In ons hoofdspel kozen we voor de eerste koning van de Belgen, Leopold 1. Zijn hoofdstad was, niet verrassend, Brussel. Brussel in het Stenen Tijdperk is nogal komisch, maar Ara biedt dit soort situaties. Als je stad groeit in bevolking, kun je je stad uitbreiden (weer, net als in Civ) en krijg je echte regio’s van het land van de factieleider. Rond Brussel hadden we bijvoorbeeld Evere, La Louvière, Mol en Ostende voor een kustregio. Deze uitbreidingsmethode geeft je alleen ‘regio’s’. Als je andere steden wilt krijgen met alle voordelen van dien, moet je kolonisten rekruteren en ze naar andere landen sturen waar ze zich kunnen vestigen.
Wat we de titel zouden kunnen verwijten, is dat er weinig aanpassingsmogelijkheden zijn om een spel te beginnen. Afgezien van de keuze van de kaart, de moeilijkheidsgraad van de AI en het aantal aanwezige facties, biedt het spel ons niet veel meer keuze. We hadden graag meer opties gehad, maar dat leek geen prioriteit te zijn voor de ontwikkelaars. Natuurrampen komen ook niet aan bod.
Maar wat Ara waarschijnlijk onderscheidt van zijn illustere voorbeeld is de samenstelling van deze steden. Hoewel hun upgrade- en bouwsysteem in alle opzichten identiek is aan Civ, is vooral het ontwerp en de enscenering bijzonder nauwgezet. Ze bruisen van leven en als je erop inzoomt, kun je personages tussen de verschillende gebouwen zien wandelen, met ze communiceren en zelfs handel met elkaar drijven. Deze microkosmossen evolueren zelfs naargelang het tijdperk waarin je je bevindt, met een bijna verbluffend realisme. En als je een triomf hebt gebouwd, het equivalent van een monument, komt de plaatselijke bevolking het zelfs bewonderen.
We waarderen ook de enscenering van de veldslagen. Net als in Total War zijn de troepen die we de strijd in sturen echt gemodelleerd en vechten ze voor onze ogen met de vijand. Gevechten worden in verschillende beurten beslecht en we kunnen zien hoe de grootte van de garnizoenen verandert naarmate de gevechten vorderen.
Stadsbeheer is ondertussen vrij eenvoudig, hoewel veeleisend. Je bouwt de gebouwen die nodig zijn om de steden draaiende te houden aan elkaar en moet rekening houden met de stemming van je bevolking, hun gezondheid, maar ook de welvaart van je steden. Hiervoor heb je verschillende grondstoffen nodig om je staat soepel te laten draaien, te beginnen met rijkdom (goud), voedsel, ruw hout en materialen (steen, metaal, enz.). Net als in Civilization verdien je met elk gebouw één of andere grondstof, maar het kost je ook wat. Dus een boerderij levert je voedsel op, terwijl een paleis je elke beurt geld kost, maar je wel prestige oplevert, o zo belangrijk voor de glorie van je land.
Een ander onderscheidend kenmerk van deze Ara, waardoor het zich onderscheidt van de concurrentie, is het spelsysteem. Waar alle anderen de voorkeur geven aan een traditioneel turn-based systeem waarbij de hoofdrolspelers achter elkaar spelen, vertrouwt Ara op verrassing en strategie. Hier worden alle acties tegelijkertijd uitgevoerd. Je voert je acties uit en als je aan de beurt bent, ben je weer aan de beurt, omdat de anderen hun acties al hebben uitgevoerd. Dit zorgt voor een constant verrassingselement en dwingt ons om onze plannen constant te heroverwegen.
Ara heeft ook een aantal speciale kenmerken die het uniek maken, maar die het 4X-genre niet revolutioneren. Deze omvatten de aanwezigheid van Parangon, historische figuren van mindere statuur die een “ministeriële” functie kunnen krijgen. Hoofdadviseur, militair adviseur, intern adviseur of zelfs maker van meesterwerken, om hun prestige te verhogen, zijn slechts enkele van de functies die ze kunnen bekleden. Ze verschijnen aan het begin van een gouden eeuw, wanneer de natie welvarend is en alles goed gaat. Een ander bijzonder kenmerk van de titel is het rekruteren van eenheden, waardoor spelers voortdurend worden aangemoedigd om na te denken en strategieën te bedenken. Nadat je een paar beurten hebt gewacht om te rekruteren, moet je een extra beurt wachten om te ‘assembleren’. De eenheid verschijnt dan in de formatiestad. Een interessant idee dat ervoor zorgt dat je niet zomaar kunt rekruteren en de speler stimuleert om na te denken.
Maar in tegenstelling tot Civilization, dat een duidelijke cartooneske grafische stijl heeft, lijkt Ara niet goed te weten voor welke stijl hij moet gaan. De graphics zijn echt niet gek, met mislukte bonshommes en op Civilization geïnspireerde, maar minder goed uitgewerkte heersers. En dit gebrek aan diepgang in het ontwerp van Ara is bijna overal voelbaar. Terwijl de gameplay van het spel foutloos is, is het vooral de interface die met een spade lijkt te zijn afgemaakt. Veel teksten worden verkeerd weergegeven met code in plaats van woorden, de interface tijdens de tutorial is niet precies… We vinden het ook jammer dat onderhandelen niet aan de orde is, want als je een aanbod krijgt, kun je het alleen accepteren of weigeren, van onderhandelen is geen sprake…
Conclusie
Ara: onvertelde geschiedenis of beschaving? Civilisation of Ara? Er zijn maar heel weinig elementen die de twee titels van elkaar onderscheiden, zo sterk lijken ze op elkaar. Je kunt de ontwerpflair van de oude rotten bij Firaxis herkennen in de ontwikkeling van Ara, maar bepaalde gameplay-elementen lijken minder goed te zijn uitgewerkt of volledig afwezig in History Untold. De grafische engine, de displaybugs en het gebrek aan aanpassingsmogelijkheden in de gameplay ontbreken allemaal enigszins in Ara, terwijl het idee om de beurten van alle leiders tegelijk op te lossen het spel echt verandert. Dit laat de speler in een staat van totale spanning, waarbij hij bijna constant zijn plannen moet herzien op basis van de acties van de AI. De steden zijn levendig, met mensen die overal rondrennen, wat de speler een echt gevoel van controle over de bevolking geeft. Voor fans van Civilization zal Ara een bleke kopie zijn van Sid Meier’s licentie. Aan de andere kant zal iedereen die zich voor het eerst aan 4X waagt dit een geweldige introductie tot het genre vinden.
Ara : History Untold
Pros
- 41 bekende en minder bekende leiders
- Praktisch gegenereerde wereldkaarten
- Iedereen speelt tegelijk, wat het spel dynamischer maakt
- Levende steden die echt evolueren
- Doordachte rekrutering van eenheden
Cons
- Brengt niet echt iets nieuws in het genre
- Grote graphics
- Veel displaybugs in de interface
- Weinig opties om spellen aan te passen