Of het nu is om hun reizen te filmen of om zichzelf te beschermen in het geval van een ongeluk, steeds meer automobilisten rusten zichzelf uit met dashcams. Maar de vraag is: zijn ze legaal in België? Zo ja, wat zijn de beperkingen
Het gebruik van je mobiele telefoon tijdens het rijden is ten strengste verboden. Reken er dus niet op dat je ermee kunt filmen tijdens het rijden, op straffe van een boete van €174 voor deze 3e graads overtreding. De dashcam presenteert zich daarom als een alternatieve manier om te filmen wat er aan de voorkant van het voertuig gebeurt, of zelfs aan de achterkant afhankelijk van het model, zonder de aandacht van de bestuurder te storen.
Wat is een dashcam?
Maar wat is een dashcam? Een dashcam is een on-board camera waarvan de naam komt van de samentrekking van de termen “dashboard” en “camera”. Hij is afneembaar, kan aan de voorruit worden bevestigd en neemt vooral beelden op vanuit het gezichtspunt van de bestuurder. De dashcam is erg populair in Azië en Rusland, maar roept vragen op in Europa. Het gebruik ervan is bijvoorbeeld verboden in Oostenrijk. Hoe zit het in België?
Wat zegt de politie erover?
Naar aanleiding van een aantal vragen hebben de Belgische wetshandhavers zich uitgesproken over het gebruik ervan. Deze boordcamera’s zijn in België toegestaan voor particulieren. Dit betekent dat ze hun vakantieroute mogen filmen. Er zijn echter twee voorwaarden waaraan moet worden voldaan:
De eerste is dat de opgenomen beelden alleen mogen worden gebruikt voor “persoonlijke of huishoudelijke doeleinden”. Kortom, ze moeten binnen het gezin blijven, waardoor ze ontsnappen aan de Privacywet. De tweede is dat je je apparaat moet registreren op www.declarationcamera.be.
De politie stelt ook dat het mogelijk is om de beelden te gebruiken in verband met een ongeval. Ook hier geldt dat de dashcam vooraf opgenomen moet zijn. Ten tweede kan de opname alleen worden gebruikt als onderdeel van een geschil waarbij de eigenaar van het apparaat is betrokken. Als er een ongeluk gebeurt, moet de andere partij gewaarschuwd worden dat er beelden gefilmd zijn. De gebruiker heeft een informatieplicht. Als er aan het einde van de dag niets te melden valt, moeten de beelden worden verwijderd.
Wat zegt het College Bescherming Persoonsgegevens (privé-instelling)?
Sinds 2018 en de inwerkingtreding van de RGPD (de Algemene Verordening Gegevensbescherming) is het gebruik van beelden wettelijk geregeld. Het principe van de dashcam is dat deze continu de openbare ruimte filmt. De eigenaar heeft dus beelden in zijn bezit met gezichten van mensen die geen toestemming hebben gegeven, silhouetten die specifiek genoeg zijn om een persoon te identificeren of zelfs nummerplaten.
.
Zoals Aurélie Waeterinckx, Communicatieadviseur en woordvoerder van de Gegevensbeschermingsautoriteit, ons vertelde, “afbeeldingen van geïdentificeerde of identificeerbare personen zijn persoonsgegevens“. Ze voegt eraan toe dat ze “dus op geen enkele manier gebruikt mogen worden“.
Ze bevestigde ons dus dat “de GDPR niet van toepassing is op gegevensverwerking voor strikt persoonlijke en huishoudelijke doeleinden“. We zijn het dus eens met het standpunt van de politie. Niettemin maakt ze duidelijk dat dit huishoudelijk gebruik letterlijk moet worden genomen, op een zeer strikte manier. Inderdaad, “een open publicatie op een sociaal netwerk is geen strikt persoonlijk gebruik“.
Met andere woorden, als je je vakantiedrive wilt filmen, kun je de beelden bewaren om thuis met je gezin te bekijken. Maar je mag ze niet delen, vooral niet via sociale netwerken. Dit zou tot een problematische situatie leiden.
Wat heeft het College Bescherming Persoonsgegevens hierover te zeggen (buiten de privésfeer)?
Zoals we al zeiden, investeren veel automobilisten in deze on-board camera om bewijsmateriaal te hebben in het geval van een incident op de weg. Dit maakt het mogelijk om met name de onhebbelijkheden van andere weggebruikers te filmen, of om een objectiever standpunt in te nemen bij een ongeval. In feite gaat het gebruik van deze beelden verder dan het strikt persoonlijke en huiselijke.
Aurélie Waeterinckx wijst er dus op dat beelden in dit geval onderworpen zijn aan de regels van de RGPD en dus aan drie belangrijke principes. Hier zijn ze zoals ze ze met ons deelde:
- Het rechtmatigheidsbeginsel: gegevensverwerking moet zijn gebaseerd op een geldige rechtsgrondslag (u vindt hier de 6 mogelijke rechtsgrondslagen die door de RGPD worden geboden)
- Het principe van beperkte bewaring: persoonsgegevens mogen niet langer worden bewaard dan nodig is. Als de dashcam bijvoorbeeld in een voertuig is geïnstalleerd om bij een aanrijding te kunnen bewijzen wat er is gebeurd (om uw eigen juridische geschillen te beheren), moet u als verantwoordelijke voor de verwerking de beelden ‘s avonds verwijderen als er geen aanrijding heeft plaatsgevonden.
- Het transparantiebeginsel: De verwerking moet worden uitgevoerd op een manier die transparant is voor de betrokkenen
.
Tot slot wordt benadrukt dat beelden ook aan justitie of politie mogen worden doorgegeven als ze bedoeld zijn om het legitieme belang van de gebruiker te verdedigen.