Je herinnert je waarschijnlijk nog wel de “Y2K-bug”, die apocalyptische voorspelling die alle computers zou treffen. Was het bijgeloof? Of een echte dreiging die werd afgewend?
Als er één ding duidelijk is, dan is het wel dat de “millenniumbug” niet heeft plaatsgevonden. Vierentwintig jaar later lachen we zachtjes om deze voorspelling van een verlamde samenleving, die een beetje aanvoelt als een millenaristisch geloof van dezelfde jaargang als het beroemde “einde van de wereld in 2012”.
Hoewel het waar is dat apocalyptische voorspellingen dertien in een dozijn zijn, moeten we misschien niet al te afwijzend staan tegenover de Y2K-angst, omdat de bug verre van een utopie was en een zeer reëel risico vertegenwoordigde, dat werd veroorzaakt door de opmaak van datums op computers.
We realiseren het ons te weinig, maar om een computernetwerk goed te laten werken, moeten de verschillende apparaten waaruit het bestaat het eens zijn over datum en tijd.
Maar in het jaar 2000 is computergebruik nog relatief jong. Die bestond pas sinds dezelfde eeuw, en omdat een van de grote regels van efficiëntie het elimineren van overbodige informatie is, werden datums vaak gecodeerd met alleen de laatste twee cijfers van het jaar.
Dit betekende dat de datum vaak werd gecodeerd met alleen de laatste twee cijfers van het jaar.
Dit betekende natuurlijk dat na het jaar 99… het jaar 00 kwam, oftewel het jaar 1900. Een kleine throwback naar de “belle époque”, die dus het overgrote deel van het computernetwerk bedreigde. En het hoeft geen betoog dat 100 jaar teruggaan onverwachte gevolgen kan hebben voor hardware, althans in theorie.
Omdat we nu heel goed weten dat de problemen die zich voordeden op 1er januari 2000 om middernacht klein waren. Maar waarom?
Dit is waar twee stromingen met elkaar botsen.
Voor de ene was de echte reden waarom de wereld niet in chaos werd gedompeld op die zaterdag in januari, dat er stroomopwaarts enorme infrastructurele inspanningen waren geleverd om de gevolgen te beperken die anders rampzalig zouden zijn geweest…
En het is waar dat staten vaak astronomische bedragen hebben uitgegeven om een ramp te voorkomen: de kosten van herstel worden geschat op 400 tot 600 miljard dollar. Bovendien was 31 december 1999 voor veel IT- en telecommedewerkers meer synoniem met ‘werk’ dan met oudejaarsavond: ze moesten ervoor zorgen dat de overgang soepel verliep en klaar staan om te handelen in geval van glitches.
Maar andere mensen zetten vraagtekens bij deze gang van zaken.
In de strijd tegen de millenniumbug zaten niet alle landen in hetzelfde schuitje. In feite hebben sommige landen slechts minimale inspanningen geleverd om over te schakelen van een tweecijferige naar een viercijferige jaarcodering. Ook veel bedrijven hebben geen bijzondere inspanningen gedaan om zich voor te bereiden, met name kleine bedrijven.
En toch, het internet is er nog steeds, en hoewel er op 1 januari 2000 een paar kleine storingen waren, vaak meer komisch dan iets anders, is er geen wereldwijde bug aan de horizon. Volgens dit tweede verhaal hebben we dus vooral geluk gehad… of misschien was de zorg ongegrond.
Als deze tweede opvatting klopt, dan is het geld dat is uitgegeven aan het preventief repareren van de millenniumbug vooral weggegooid geld geweest.
Maar het is gemakkelijk om achteraf conclusies te trekken over een gebeurtenis die toch een aantal onzekerheden met zich meebracht. Dus als jij op dat moment een beslisser was geweest, wat zou jij dan hebben gedaan?
En als je jezelf echt bang wilt maken, moet je weten dat er soms een bug wordt voorspeld die vergelijkbaar is met de millenniumbug. We hebben het over de bug van het jaar 2038, en het gaat specifiek om apparaten die nog op 32 bits draaien. Met andere woorden, in een omgeving die voor het overgrote deel op 64-bit draait, is het risico al in hoge mate beperkt.